تمین ، بهشتی زیبا در سیستان و بلوچستان
تمین ، بهشتی زیبا در سیستان و بلوچستان
تمین روستایی زیبا در منطقه تفتان سیستان و بلوچستان می باشد که سرسبزی و زیبایی خاصی برخودار است ، و یکی از روستاهایی است که در ردیف هدف گردشگری قرار گرفته است . در ادامه با تور ایران همراه باشید تا این روستای زیبا را بهتر بشناسید .
گردشگری طبیعت نوعی توریسم طبیعی و پایدار است که با مشارکت بومیان و بهرهگیری از پتانسیلهای بومی و طبیعی گردشگری میسر میشود. سازمان جهانی گردشگری، اکوتوریسم را نوعی از گردشگری معرفی میکند که در آن مسافرت به مناطق طبیعی دست نخورده با اهداف مطالعاتی و بهره بصری از مناظر و جاذبههای طبیعی و حیات وحش و با توجه به جنبههای فرهنگی هم در گذشته و هم در حال صورت میپذیرد؛ بنابراین سیر و سفر، چه به منظور تنوعطلبی و سرگرمی و چه گذراندن اوقات فراغت و دید و بازدید، در عصر کنونی بخش جداییناپذیر زندگی اجتماعی انسانها شده است و گردشگران همواره مکانهایی را برای مسافرت انتخاب میکنند که جاذبههای گردشگری خاص و منحصربهفردی داشته باشند. سرزمین ایران با داشتن سابقه فرهنگی کهن و پایدار متشکل از اقوام و طوایف و تنوع اقلیمی فراوان و برخورداری از جاذبههای تاریخی، فرهنگی و طبیعی برای تفریح و گشت وگذار شرایط مناسبی دارد و در این میان، روستاها به سبب موقعیت بکر و دست نخوردهای که دارند به کانون تردد گردشگران تبدیل شدهاند. روستای «تمین» یکی از آن روستاهای پرجاذبه در حوزه گردشگری استان سیستان و بلوچستان است.
موقعیت روستا
دهستان «تمین» نیز که از مناطق هدف گردشگری استان محسوب میشود به سبب ویژگیهای خاص منطقهای و طبیعت دست نخورده آن مورد توجه بسیاری از گردشگران قرار گرفته است. روستای تمین مرکز دهستان تمین در شهرستان زاهدان و در ۶۵ کیلومتری جنوب غربی میرجاوه قرار گرفته است. تمین یکی از زیباترین روستاهایی که در قسمت شمالی قله تفتان و بالاتر از روستای بسیار زیبا و دیدنی لادیز (بعداً به این روستا بهطور مفصل خواهیم پرداخت) قرار دارد. این روستا سه قسمت دارد که عبارتاند از جش، روپس، تمین بالا، تمین مرکزی و تمین پایین که هر کدام از آنها در فاصله ۳۰۰ متری از هم واقعاند.
روستای تمین در تابستانها آبوهوایی خنک دارد و در زمستانها سرد است، ولی در مجموع در اغلب فصول سال هوای آن معتدل و دلپذیر است. همجواری با کوه تفتان و وجود چشمههای جاری، سبب حاصل خیزی و رشد انواع درختها و میوهها در منطقه تمین شده است. محصولات اصلی تمین شامل انجیر، توت، شاه توت، امرود (گلابی)، انگور، هلو، آلبالو، زردآلو بسیاری از میوههای مناطق سردسیر و نیز بادام، پسته و گردو است و از درختان خودرو نیز میتوان به انجیر کوهی، بنه، ارچن، گز وگواتام (بادام کوهی) اشاره کرد، همچنین صیفیجاتی همچون گندم و جو نیز در این منطقه کاشت میشود. شغل اصلی مردمان تمین در گذشته کشاورزی و دامداری بوده اما حرفه دامداری در تمین طی چند سال گذشته به دلیل کمبود شدید ریزشهای جوی و تمایل بیشتر عشایر به یکجا نشینی و استفاده از امکانات مراکز روستایی نسبت به گذشته کم رنگ شده است.
کوههای تمین منابعی غنی و سرشاری از گیاهان دارویی درمنه، کلپوره، اسپنتان، مور، زامبول و درنگ است که در درمان بسیاری از بیماریها در این منطقه کاربرد دارد. از صمغ درخت موسوم به گونجک برای مسائل دندان پزشکی استفاده میشود.
تاریخچه روستای تمین
تفتان در تاریخچه و تمدن مردم اطراف آتشفشان نیمه فعال تفتان نقش مهمی دارد. این قله یکی از قلل مرتفع ایران است که باعث ایجاد تنوع آب و هوایی در بلوچستان شده است و همین تنوع آب و هوا و پوشش گیاهی باعث جذب انسان به سویش شده که با جذب انسانها تمدن تفتان به وجود آمده است. آثار چند هزار ساله از پیشینیان که در اطراف تفتان یافت میشود مبین این موضوع است. دهستان تمین هم تحت تأثیر آن دارای آثاری از قبیل تپههای باستانی قبرستان باستانی، چله خانه، معماری صخرهایی آسیابهای آبی، قلعهها و قبرستان هفتاد ملأ، کورههای ذوب فلز در نواحی مختلف و غارهای باستانی است که تمام این آثار بیانگر تمدنی عظیم در این روستا و سایر روستاهای اطراف تفتان است. امروزه باستانشناسان آثار و تمدن اطراف تفتان را با توجه به شواهد و مدارک علمی و باستانی به دست آمده بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار سال پیش تخمین میزنند
گردشگری روستای تمین
در شهرستان زاهدان ۷۵ اثر تاریخی، فرهنگی شناسایی شده است که از این میزان تعداد ۲۳ اثر تاریخی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که ۵۰درصد این آثار اعم از ثبتی و شناسایی شده در بخش میرجاوه جای گرفته که سهم تمین قابل توجه است.
قلعه تمین
این اثر با مساحتی حدود سه هزار مترمربع و بیست و پنج متر ارتفاع از سطح دره تمین مرکزی بر فراز صخرهایی بلند با مصالح بومی همانند سنگ و گل رس ساخته شده است. این قلعه، با قدمتی ۲۵۰ ساله، مرکز فرماندهی حاکمان منطقه همچون سید خان و مدت خان و نورمحمد خان بوده است. در حال حاضر دیوارههای قسمت شمالی و حدود ۵۰۰ مترمربع از خود بنا باقی مانده است که توجه مسئولان را برای جلوگیری از تخریب آثار باستانی دراین استان محروم کشور میطلبد، ولی متاسفانه تمدن بلوچستان توسط عدهایی جاهل در حال تخریب و از بین رفتن است.
قبرستان تمین
قبرستان باستانی تمین که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده بهعنوان یکی از آثار ارزشمند باستانی دهستان به شمار میرود. این قبرستان قبرهای چهار گوش ساده به ابعاد تقریبی ۵۰ در ۵۰ در ۷۰/۱ دارد که با سنگ پوشانیده شدهاند. یکی از نکات قابل توجه این گورستان این است که در بیش از ۶۰ درصد قبور اصل رو به قبله بودن رعایت نشده است و این احتمال را تقویت میکند که در این گورها مربوط به بزرگان زرتشتی است. البته شواهد تاریخی همچون هجرت بزرگان اشکانیان (که زرتشتی بودند) به اطراف تفتان در کتب تاریخی ثبت شده است.
چشمه آب معدنی موسی
وجود قله تفتان در جنوب این دهستان سبب بوجود آمدن تعداد بسیار زیادی چشمه و قنات در این منطقه شده که در فصول سرد سال تعداد آنها از شمارش خارج است. وجود این چشمهها و قناتها و حرکت آب آنها از میان درههای سر سبز و باغات میوه، محیطهای بسیار زیبایی را خلق کرده و یکی از بهترین چشمههای منطقه، «چشمه آب معدنی حضرت موسی» است که بر اساس اعتقاد بومیان این منطقه، علت نامگذاری این چشمه فرود آمدن عصای حضرت موسی در این نقطه است
این چشمه تنها منبع تأمین آب روستا است. این چشمه زیبا از دل صخرهایی عظیم میجوشد و چشمانداز زیبایی را بهوجود آورده است. از خصوصیات بارز این چشمه وجود املاح معدنی زیاد و مفید و همچنین گرم بودن آب آن در زمستان و سرد بودن در تابستان است.
آبی که از چشمه تمین جاری میشود سرچشمه بسیاری از رودهایی است که پس از سیراب کردن کلیه آبادیهای دهستان تمین و بخشهایی از دهستان هم جوار (لادیز) از مرز ایران خارج شده و به ریگ زارهای کشور پاکستان میریزد
آسیاب آبی: این آسیاب آبی با قدمت حدود صد و پنجاه سال از جاذبههای منحصربهفرد روستا است. این نوع آسیابها با توجه به وجود منابع آب خوب در مناطق مختلف اطراف تفتان همچون لادیز، تمین، تمندان و غیره متداول بوده است. در حال حاضر این آسیاب همچون دیگر آسیابهای اطراف تفتان متروک و در حال نابودیست.
کوره ذوب فلز
یکی دیگر از آثار تاریخی منطقه را «کوره ذوب فلز» میداند و میگوید: این کوره در روستای «سرکهنو»، از توابع دهستان تمین ساخته شده است که بقایای این کوره که شامل تفالههای باقیمانده از ذوب فلزات در کنار چاههای حفر شده میباشد، متعلق به عصر فلز است.
چله خانه
از آثار تاریخی دیگر که در این روستا وجود دارد چله خانه است. در گذشته دور مردم مسلمان و با ایمان این دیار در این مکان که در دل کوه کنده شده به مدت چهل شبانهروز به دعا و عبادت میپرداختند و غذایشان فقط آب و در صورت نیاز یک دانه خرما بود. در حال حاضر استفادهای از این مکان نمیشود و متروکه و در حال تخریب است.
معماری بینظیر صخرهای
علاوه بر آثار تاریخی و جاذبههای طبیعی روستای تمین که هر کدام جاذبههای خاصی از نظر گردشگر دارد، میتوان به معماری منحصربهفرد صخره ای این روستا اشاره کرد. معماری صخرهای تمین با مساحتی بالغ بر ۴ هزار مترمربع در نوع خود در سطح کشور کمنظیر بوده و طبق اسناد باستانشناسی، قدمت چنین سازههای معماری به اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی باز میگردد. معماری صخرهای تمین در چهار قسمت در دل کوه کنده شده و سقف این اتاقها به شکل گنبدی و هر یک از آنها دارای ستون و فضاهای الحاقی است که از لحاظ معماری مانند معماریهای صخرهای «میمند کرمان» و «کندوان» است.
حفرههای تافونی صخرههای تمین بالا، قلعه نیمروز روپس سفلی، درخت کهنسال گردتوت با عمر چند صد ساله، محیطهای روستایی و عشایری، قنات تمیز، غار کاپک و سیلبندهای سروگه و چشمههای گزنداز را میتوان از دیگر آثار و جاذبههای گردشگری دهستان تمین معرفی کرد.
به هر حال همه این آثار تمدنی با قدمت تاریخی و آبوهوای خوش، از روستای تمین در دامنه تفتان، بهشت جذابی برای گردشگران در تمام فصول سال ساخته است.