غار یخ های دیدنی دی دل جاده چالوس / تصاویر
غار یخ های دیدنی دی دل جاده چالوس
غار یخ های دیدنی دی دل جاده چالوس / تصاویر
غار یخی
غار یخ مراد در حوالی روستای آزادبر و روستای کهنه ده در منطقه گچسر و جاده چالوس قرار دارد.
غار در دامنه شمالی درهای طولانی منتهی به روستای آزاد بَر قرار گرفته است. از پایینِ غار رودخانه پرآب آزاد بر جریان دارد که آب حوضه کوه هفتخوان و گردنه عسلک را به رودخانه کرج میریزد.
بنا به اظهار اهالی منطقه در گذشته بیماران با خوردن یخ دائمی دریاچه انتهای غار که در هیچ فصلی از سال ذوب نمی شود، بهبود مییافتهاند و به همین دلیل این غار یخ مراد نامیده شده است.
روستای کهنه ده دارای سابقهای دیرینه بوده و بر اثر سیلهای متعدد بارها ویران و بارها تخلیه و مجدداً توسط ساکنین روستا از نو آباد شده است، بدین جهت به کهنه ده شهرت دارد.
دهانه غار در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریاست و ۳ متر عرض و ۸ متر طول دارد. در پشت دهانه، یک تالار سنگلاخی به ابعاد ۱۸×۱۲ متر و ارتفاع ۶ متر قرار دارد. در این تالار، تخته سنگی بزرگ به ابعاد ۵×۳ متر وجود دارد که کف آن صیقلی و گود افتاده است. گودی کف سنگ نشان میدهد که برای مدتها مدید آبی بر روی آن جاری بوده و اثر بر جای مانده، حاصل تماس صدها هزار ساله جریان آب با تخته سنگ است. احتمالاً نقطه شروع نفوذ آب اسیددار به درز شکستگی اصلی، زاینده غار در سقف همین تالار بوده و آب حاصل از فرایند آهک خوری از اعماق غار خارج و در پایین دست غار وارد رودخانه آزادبر میشده است. شاید هم بخشی از آب رودخانه، صدها هزار سال قبل و پیش از آن که بر اثر فرسایش، بستر آن در محل فعلی قرار گیرد، از روی همین تخته سنگ وارد غار شده و گودی روی سنگ را به وجود آورده است.
غار به شکل فنری کشیده شده، ساخت درونی آن چند طبقه است که روی هم قرار دارد. دریچه ورودی این غار در ارتفاعات کوههای منطقه واقع شدهاست و مسیر غار عموماً شیب دار و رو به پایین میباشد که نهایتاً با رسیدن به اعماق کوه، چشمههای یخ زده در کف زمین و استالاکتیتهای اسفنجی غار نمایان میشود.
از تالار نخست سه راهرو جدا میشوند: نخستین راهرو در سمت راست تالار قرار دارد و پس از طی ۲۰ متر به انتها میرسد. دومین راهرو در سمت چپ قرار دارد و پس از طی ۵۰ متر با شیبی ۱۰ درجه و مسیر لغزنده به لبه پرتگاهی به عمق ۱۲ متر میرسد. ورود به درون پرتگاه فقط با وسایل فنی کوهنوردی امکان پذیر است. در انتهای پرتگاه، یک تالار به ابعاد ۱۵×۱۰ متر قرار دارد و یکی از محلهای تشکیل چکنده و چکیدههای یخی در ماههای سرد سال است. راهرو سوم، شعبه اصلی غار است و در سمت چپ تالار و ۳ متر بالاتر از کف آن قرار دارد و پس از ۱۵ متر به شکافی به طول ۲ متر و عرض یک متر میرسد. یک پرتگاه به عمق ۸ متر در زیر شکاف قرار دارد. روی شکاف ورقه آهنی محکمی قرار دادهاند که میتوانیم به عنوان پل روی پرتگاه با اطمینان از آن بگذریم.
تالار دوم غار در ادامه راهرو و به ابعاد ۲۵×۲۰ متر و ارتفاع ۱۰ متر قرار دارد. در تالار دوم دو دهلیز وجود دارد. یک دهلیز به طول ۶ متر به چاهی به عمق ۷ متر و دهلیز دیگر به طول ۱۰ متر به چاهی به عمق ۸ متر منتهی میشود.
تالار سوم پس از تالار دوم قرار دارد و ابعاد آن ۲۵×۳۰ متر است و بلندترین سقف غار در آن دیده میشود. دیوارها و سقف تالار پوشیده از غارسنگهای نخوی و گل کلمی هستند. پرتگاهی به عمق ۵ متر این تالار را از دخمه دوقلوی انتهای غار جدا میکند. دخمه دارای دو فضا به ابعاد ۷×۶ متر و ۴×۳ متر است که ارتفاع سقف آنها به ۵/۱ تا ۳ متر میرسد. اولی پوشده از یخ دائمی است و دریاچه یخی اصلی غار و یک آبشار یخی حاصل از چکههای دیواره در آن جا دیده میشود. در دومی نیز یک دریاچه یخی وجود دارد. در تابستان تا عمق ۱۰ سانتی متر از یخ دریاچهها ذوب میشود. تشکیل چکندهها و چکیدههای یخی این بخش غار از ابتدای آذرماه شروع میشود و با فصل سرما و بارندگیها نفوذ آبهای فرورو، فرایند تشکیل آنها ادامه مییابد و در فروردین ماه به اوج خود میرسد. با شروع فصل گرما، ستونهای یخ به تدریج ذوب میشوند و در اوایل خرداد از آن همه پدیدههای یخی، تنها دریاچه یخ باقی میماند.
طول شعبه اصلی غار از ابتدا تا انتها حدود ۲۵۰ متر و ارتفاع سطح دریاچه، ۶۰ متر پایینتر از ارتفاع دهانه آن است.
علی جوانشاد غار نورد و کاشف پیشکسوت باشگاه دماوند در کتاب غار و غار نوردی در مورد تاریخ شکل گیری این غار آوردهاست: «به علت وجود فسیلی بر روی سنگ بزرگی در نزدیکی دهانه اصلی از گونه نرمتنان دریایی مربوط به دوره سوم زمین شناسی به نام (کاردیتا- KARDITA) این نظریه که غار در حدود پنجاه میلیون سال پیش در زیر دریا بوجود آمده از صحت بیشتری برخوردار است». (رجوع به کتاب غار و غارنورد – نوشته علی جوانشاد).
جاذبههای گردشگری
سرمای غار یخ مراد و برودت زیر صفر آن در فصلهای پاییز و زمستان و ابتدای بهار از ویژگیهای منحصر به فرد آن نسبت به تمامی غارهای ایران است. در غارهای ایران به دلیل وجود بخار آب و فقدان جریان هوای آزاد در ماههای سرد سال، دمای داخلی حداقل ۱۰ درجه از دمای بیرون غارها بیشتر است، اما در غار یخ مراد در ماههای سرد سال دمای داخل غار از دمای بیرون کمتر است. دلیل این پدیده وجود منافذ فراوان بین فضای درون غار و فضای بیرون غار و ایجاد جریان هوا به علت اختلاف فشار بین دو فضاست. شاید جنس کانیهایی که منافذ در میان آنها وجود دارند نیز در این پدیده مؤثر باشد. ارتفاع زیاد غار از سطح دریا نیز عاملی مؤثر در پایین بودن دمای غار است.
غار در تمامی ماههای سال قابل بازدید است، اما بهترین زمان برای بازدید آن، ماههای اسفند و فروردین است. در این دو ماه آبهای فرورو ناشی از بارندگی، به صورت چکه وارد غار میشوند و چکیدهها و چکندهها و ستونهایی بسیار زیبا و منحصر به فرد در سراسر غار به وجود میآورند. انعکاس و شکست نور به وسیله این پدیده یخی، منظرهای بی نظیر را در غار به وجود میآورد که مانند آنها در هیچ غاری در ایران وجود ندارد.